De Chinese en Japanse ministers van Financiën hebben de voorbije dagen ongeruste telefoontjes naar de regering-Obama gepleegd. Met elk iets meer dan duizend miljard dollar zijn zij de grootste buitenlandse schuldeisers van de Verenigde Staten. Republikeinen en Democraten raken het maar niet eens over een verhoging van het Amerikaanse schuldenplafond. Als daar niet tijdig een oplossing voor komt, zijn hun centen dus in gevaar.

Mocht het echt fout aflopen, dan heeft ook ons land reden tot ongerustheid. In cijfers die de Amerikaanse schatkist onlangs publiceerde, staat België op de zesde plaats van de landen die veel staatspapier uit de VS in hun bezit hebben. In totaal gaat het om bijna 168 miljard dollar, dat is net iets meer dan één procent van de Amerikaanse staatsschuld. Bovendien zit nog eens 147 miljard in Luxemburg. Dat zijn wellicht deels beleggingsfondsen die ook in handen van Belgen zijn.

Economen reageren met enige verbazing. ‘Ik had er nog niet op gelet dat het zoveel was’, zegt hoofdeconoom Peter Vanden Houte (ING). ‘Belgische beleggers hebben altijd al veel spaargeld in het buitenland aangehouden. Daarnaast zijn er natuurlijk bedrijven die Amerikaans staatspapier in bezit hebben.’ Vooral dan multinationals die wegens de Belgische fiscale wetgeving een soort van financieel hoofdkantoor in België hebben.

Koen De Leus van KBC vermoedt dat het vooral om institutionele beleggers gaat: pensioenfondsen, verzekeringsbedrijven en dergelijke die een deel van hun centen – of die van de Belgische spaarders – in dollars beleggen. Ook verschuivingen binnen grote banken kunnen een verschil maken.

Recent fenomeen

Het vele Amerikaanse staatspapier in België is een heel recent fenomeen: tussen 2004 en mei 2010 zat er maar 15 à 17 miljard dollar in ons land. Vanaf de verkiezingen van 2010 kwam er een forse toename: terwijl Elio Di Rupo er maar niet in slaagde een regering te vormen, zat er in juli plots voor 34,3 miljard dollar Amerikaans staatspapier in ons land.

Toen Di Rupo de eed aflegde, in december 2011, ging het al om 100 miljard meer. Het Belgische geld vloeide vooral weg tussen juni en september 2011, de maanden waarin de eurocrisis op zijn hevigst was. Omstreeks Nieuwjaar 2013 kwam er nog eens een kwak bij.

Sinds maart zijn de bedragen weer aan het dalen. ‘Niet onlogisch’, zegt Peter Vanden ­Houte. ‘Sindsdien is het vertrouwen in Europa aan het toenemen. Grote beleggings­adviseurs, ook in de Verenigde Staten, zeggen hun klanten om hier te investeren. Logisch dat er weer geld terugvloeit naar Europa.’

Wellicht hebben Belgen nog meer van de Amerikaanse staatsschuld in handen dan de genoemde 167 miljard dollar, want in Luxemburg zit 147 miljard dollar. Dat geld zit voor een deel in zogenaamde sicavs, dat zijn beleggingsfondsen die altijd al sterk in trek waren bij Belgische investeerders.